Hoe veilig is spray tanning?

Zijn we net zo blij dat we door gebruik van een zelfbruiner een alternatief gevonden hebben voor die schadelijke zon, staan de kranten vol met berichten over het feit dat spray-tan mogelijk kankerverwekkend is. Omdat mijn mailbox inmiddels vol zit met vragen van ongeruste gebruikers, in deze blog wat meer informatie over de veiligheid van de zelfbruiner…

Iedereen die wel eens een bezoekje heeft gebracht aan een spray-tan cabine of zelf met een spuitbus in de weer is geweest, weet dat die nevel alle kanten op gaat en dat het lastig is om de boel niet in te ademen. Sterker nog, ik ben drie uur bezig geweest met het schoonmaken van mijn badkamer nadat ik zo’n spuitbus met zelfbruiner op mijn benen had uitgeprobeerd. De volgende dag waren mijn benen wel mooi bruin, maar mijn voetzolen ook! (dankzij de bruine laag op de vloer…). Die mooie bruine kleur wordt veroorzaakt door Dihydroxyacetone (DHA). DHA is een stof afkomstig uit suikerbieten of suikerriet en kan ervoor zorgen dat de dode cellen van de bovenste laag van de epidermis (opperhuid) bruin verkleuren. Het bruinings-effect ontstaat ten gevolge van een zogenaamde Maillard reactie. Hierbij reageert DHA (een suiker) met aminozuren uit de dode huidcellen laag. Deze reactie is niet toxisch; sterker nog, je ziet deze reactie ook als je een stukje vlees braadt; suikers reageren met aminozuren en worden bruin.

In cosmetische producten is de concentratie DHA rond de 3-5%, in professionele producten varieert de concentratie van 5 tot 15%. Buiten het feit dat er door deze stof kortdurend (24h) wat vrije radicalen gevormd kunnen worden (wat op is te vangen door gebruik van een cosmetisch product met antioxidanten) is DHA veilig als je het op de huid aanbrengt. Daar is echt behoorlijk wat onderzoek naar gedaan. Hoewel een onderzoek met proefdieren liet zien dat dagelijks gebruik van DHA de huid wat kan irriteren, is bij normaal gebruik de kans op allergie en huidproblemen klein ( Am. J. Clin. Dermatol. 2002;3:317-8; South. Med. J. 2005;98:1192-5; J. Am. Acad. Dermatol. 2007;56:387-90.). Of DHA ook veilig is als je het inademt is een ander verhaal. Longen zijn gevoelige organen en zelfs als een stof niet direct toxisch is, kan langdurige blootstelling tot problemen leiden. Ook reageert het slijmvlies van mond, keel en ogen weer heel anders dan “gewone” huid. Daar komt nog eens bij dat stoffen die ingeademd worden makkelijker in het bloed opgenomen kunnen worden. Om deze redenen heeft de FDA in Amerika DHA-spraytans nog niet goedgekeurd. De FDA verklaart dat zij op basis van wat er bekend is over DHA, niet uit te kunnen sluiten dat langdurig en veelvuldig inademen van deeltjes op den duur problemen zou kunnen veroorzaken. De FDA is van mening dat er meer onderzoek nodig is om met zekerheid te kunnen zeggen dat spray-tanning veilig is. Een reden tot zorg is het gegeven dat er bij testen met bacteriën te zien was dat DHA in staat was het DNA van de bacterie te beschadigen. Dit laatste klinkt griezelig maar de Europese commissie maakt zich minder grote zorgen. Volgens de Europese deskundigen die de veiligheid van DHA hebben beoordeeld is dit effect niet zichtbaar bij menselijke cellen en is er geen enkele reden om aan te nemen dat DHA deeltjes bij inademen kankerverwekkend of onveilig zouden kunnen zijn. Zij stellen dan ook in hun rapport dat er geen bewijs is dat DHA bij de mens tot problemen kan leiden en dat gebruik van DHA veilig is.

Hieronder een stukje uit het rapport van de Europese Commissie voor consumentveiligheid:

DHA may also be used in ”spray cabins” in aqueous solutions in concentrations between 8 and 14%. Does the SCCS consider this use and exposure safe for the consumers? When using DHA in spray cabins in aqueous solutions, exposure via inhalation cannot be excluded. The exposure may be single (frequency of use less than once per month) or ‘repeated’ (e.g. in extreme cases once per week). For the single exposure, reference is made to the presented acute inhalation study in rats, where the animals were exposed to DHA aerosols during 4 hours to the limit dose level of 5000 mg DHA/må_. No effects were observed on the clinical level or on macroscopic findings related to the respiratory tract or other organs. As far as repeated exposure to DHA-containing self-tanning formulations is concerned, the potential systemic exposure through inhalation appears to be negligible compared to the calculated worst-case dermal exposure levels. The calculated overall systemic exposure level generates a sufficiently high Margin of Safety. Therefore, based upon the available information, the SCCS considers that the use of Dihydroxyacetone as a self-tanning ingredient in spray cabins up to 14% will not pose a risk to the health of the consumer. The experts unanimously came to the conclusion that based on the presented raw data and a weight of evidence approach, there is no reason to consider DHA as an in vivo mutagenic/genotoxic substanstance

Even kort samengevat; Amerika wil eerst bewijs dat het geen kwaad kan voordat ze ”sein veilig”geven, Europa is van mening dat het veilig is aangezien er geen bewijs is dat het kwaad kan….

Zoals altijd zal de waarheid wel een beetje in het midden liggen; geen reden tot paniek als je af en toe een spray-tan doet, maar overdrijf niet want echt veel onderzoek naar de lange termijn gevolgen is er nog niet gedaan. Naar aanleiding van een Deens onderzoek naar de veiligheid van spray-tan zou ik het volgende willen adviseren:

– Probeer inhalatie en contact met mond en ogen te vermijden. Mensen die de behandelingen uitvoeren moeten hun luchtwegen beschermen met een mondkapje en hun ogen met een bril.

– Personen met astma of een huidaandoening moeten dit vooraf overleggen met hun behandelaar.

– Hou de mond en ogen goed gesloten tijdens de behandeling en smeer lippenpommade of vaseline op de lippen.

– Ga niet naar een spray-tan cabine als je zwanger bent of borstvoeding geeft.

– Wekelijks gebruik is niet aan te raden zolang niet bekend is wat de lange termijn gevolgen zijn. Gebruik van een crème met DHA is dan een veiliger alternatief.

– Zelfbruinende middelen beschermen niet tegen de zon. In de eerste 24 uur na aanbrengen is zonlicht zelfs af te raden in verband met radicaalvorming (artikel) Combineer zelfbruiner met een goede crème met antioxidanten en een zonfilter.

– Gebruik geen spray-tan bij kinderen. Kinderen zijn een stuk gevoeliger voor toxische stoffen en los van de effecten van DHA weten we niet wat de lange termijn gevolgen van inademing zijn van stoffen die toegevoegd zijn aan zelfbruiner als oxybenzone, bewaarstoffen en phtalaten. Als je op de foto hier onder klikt zie je dat de moeders van deze ”toddler beauty queens” zich in ieder geval niet al te veel zorgen maken over de schadelijke gevolgen van spray-tanséén

 

Groetjes, Jetske

(Dr. Jetske Ultee – onderzoeksarts cosmetische dermatologie)

Een aanvullende blog over dit onder werp lees je hier: ‘een zelfbruiner; met mate’.
Lees ook Peter Velthuis over zon,
mijn blog over de zonnebank,
‘De zon en cosmetica; niet altijd een goede combinatie‘,