Exosomen in huidverzorging: onzin of nieuwe heilige graal?

Soms kom je in de wereld van de huidverzorging en dermatologie termen en beloftes tegen die vrágen om nader uitgeplozen te worden. Neem exosomen. Sinds het begin van dit jaar waren ze ineens overal en kon je niet meer om deze so called revolutionaire ontwikkeling in skincare heen. Exosomen an sich zijn niet nieuw, maar in huidverzorging staat het gebruik van exosomen nog in de kinderschoenen. Wat zijn exosomen precies, wat doen ze en hoe heeft je huid daar baat bij?

Wat zijn exosomen?

Exosomen zijn minuscule vetblaasjes die worden aangemaakt en uitgescheiden door verschillende lichaamscellen. Volledig lichaamseigen structuren dus. De werking van exosomen kan Bart Metselaar, apotheker en tevens onze productontwikkelaar het beste uitleggen. “Exosomen zijn in staat om cellen onderling met elkaar te laten communiceren. Ze dragen eiwitten, lipiden en DNA over van de ene cel over aan de andere. Dit communicatienetwerk loopt volledig natuurlijk en in de huid kunnen met name fibroblasten hiermee communiceren en aangezet worden tot de aanmaak collageen en elastine.

Ook kunnen exosomen medeverantwoordelijk zijn voor weefsel- en huidherstel”, aldus Bart. Wist je trouwens dat in de medische wereld exosomen al veel langer onderzocht worden? Ze worden gezien als potentieel interessante manier om nieuwe medicijnen te ontwikkelen. Het herkennen van exosomen op de ingrediëntenlijst is trouwens niet zo makkelijk … Je moet zoeken naar termen als ‘culture’, ‘extract’ (waarbij het extract dan meestal van celculturen komt), ‘conditioned media’ ‘cell lysate’ of ‘fat globule membranes’. Of naar termen die naar de afzonderlijke vetten verwijzen in exosomen, zoals ‘phospholipids’, ‘lecithin’, ‘hydrogenated lecithin’, ‘sphingolipids’, ‘ceramides’ en ‘cholesterol’. Als je zeker wilt weten of er exosomen in het product zitten, waar ze vandaan komen en hoe ze verwerkt zijn, dan kun je dat het beste aan het desbetreffende merk vragen.

Exosomen voor je huid: hoe zit dat?

De theorie achter exosomen voor je huid klinkt vrij logisch. Naarmate we ouder worden, wordt de communicatie tussen de huidcellen langzamer. De fibroblasten (deze cellen produceren o.a. collageen en elastine voor een stevige en elastische huid) worden minder actief en de huid herstelt zich minder snel. Exosomen zouden de oplossing zijn en de huid weer aanzetten tot het produceren van collageen en elastine. Hiermee zouden exosomen op communicatief, cellulair niveau werken. Klinkt best futuristisch en inventief, toch?

De grootte van exosomen gooit roet in het eten

Sommige moleculen of ingrediënten zijn te grof om door de huid heen te dringen. Dit geldt bijvoorbeeld voor collageen. Bart: “Voor exosomen geldt dit ook, en zelfs nog erger: de structuur is nóg grover, waardoor exosomen onmogelijk door je huid opgenomen kunnen worden wanneer je smeert met een crème waaraan exosomen zijn toegevoegd. En áls ze dan in theorie door de huid heen komen, moeten de exosomen ook nog eens intact blijven en daar waar het nodig is z’n werk doen. Dat is nagenoeg onmogelijk.”

Exosomen via microneedling

In theorie is er een manier waarop exosomen zóuden kunnen werken: wanneer ze met een injectie, bijvoorbeeld door microneedling tot net onder het huidoppervlak worden aangebracht. Maar nogmaals: in theorie. De exosomen moeten hiervoor uiterst stabiel zijn, en daar gaat het vaak mis. Ook is het nog maar de vraag of ze de reis naar de fibroblasten overleven en daar dus daadwerkelijk nog van waarde kunnen zijn. Daarbij speelt mee dat exosomen steriel moeten zijn. Bij de exosomenblaasjes kunnen bacteriën komen. Wanneer je deze wil verwijderen, gaan de exosomen kapot en hebben ze geen waarde meer. Steriliseren via straling en hitte kan ook, maar ook dat overleven de exosomen niet.

Verder onderzoek naar exosomen nodig

Bart vervolgt: “Om echt van waarde te kunnen zijn, moet een gezondheids- en verzorgingsproduct aan drie aspecten voldoen: kwaliteit (is het steriel en stabiel?), veiligheid (geeft het geen bijwerkingen?) en effectiviteit (doet het wat het zou moeten doen?). Tot op heden is dat bij exosomen onvoldoende onderzocht en aangetoond.” Onderzoekers zijn er wel heel druk mee – beetje bij beetje duiken er wetenschappelijke onderzoeken op naar de werking van exosomen in de huid.

Maar ook hier luidt de conclusie: er is echt aanvullend onderzoek naar exosomen nodig. Zo worstelen wetenschappers met goede technieken om exosomen stabiel te kunnen bewaren. En nog belangrijker: er is nog geen samenstelling gevonden die er daadwerkelijk voor zorgt dat exosomen door de huid kunnen worden opgenomen. Tot die tijd zou ik persoonlijk liever investeren in huidverzorging met wél wetenschappelijk bewezen effectieve ingrediënten, zoals vitamine A. Maar uiteraard volg ik de ontwikkelingen rondom exosomen op de voet.