Melatonine in huidverzorging
Melatonine ken je waarschijnlijk vooral als het slaaphormoon, het stofje dat ons bioritme regelt. Misschien heb je ooit weleens een tabletje genomen tegen een jetlag? Maar wist je dat melatonine heel belangrijk is voor het behoud van een mooie huid? Melatonine is een krachtige huidbeschermer en werkt bovendien tegen huidveroudering. De stof duikt dan ook steeds vaker op in cosmetica. Wat doet melatonine in huidverzorging?
Wat is melatonine?
Melatonine is een hormoon dat in een klein structuurtje van de hersenen (de pijnappelklier) wordt geproduceerd. Melatonine regelt onze biologische klok, ons dag- en nachtritme dus. Wist je dat iedere cel in je lichaam een eigen interne klok heeft? De cellen van onze organen werken allemaal in een bepaald ritme. In de uren overdag hebben ze immers andere taken dan in de nacht.
De productie van melatonine neemt toe als het donker wordt. Dat zorgt ervoor dat je slaperig wordt. Daarom kan een lange vliegtuigreis door meerdere tijdzones dat slaapritme zo enorm door de war gooien.
Een goed bioritme en nog véél meer
Maar melatonine doet nog veel meer dan het regelen van ons dag- en nachtritme. Het hormoon helpt eigenlijk het gehele lichaam gezond te blijven. Melatonine speelt namelijk een cruciale rol in het vertragen van alle verouderingsprocessen. Het hormoon helpt de productie van vrije radicalen te verminderen en de schade daarvan te neutraliseren. Ook zorgt melatonine ervoor dat de energiefabriekjes van onze cellen (de zogeheten mitochondriën) goed draaien. Verder versterkt het hormoon ons immuunsysteem op verschillende manieren en vermindert melatonine allerlei chronische ontstekingsprocessen (die geassocieerd worden met veroudering).
Melatonine wordt óók in de huid aangemaakt
Inmiddels weten we dat melatonine behalve in de hersenen ook in andere weefsels in het lichaam wordt gemaakt, onder meer in de huid. Onze huid heeft echt een heel vernuftig productiesysteem. Huidcellen maken zelfs afgeleide stofjes van het hormoon (zoals AMK en AFMK) die nog veel effectiever zijn in het bestrijden van schade dan melatonine zelf. Dat is mooi meegenomen, want juist je huid staat iedere dag weer bloot aan heel wat schadelijke factoren. Denk maar aan uv-straling, schadelijke deeltjes in de lucht door vervuiling en andere milieu-invloeden.
Vooral in de energiefabriekjes van de huidcellen (de mitochondriën) is de productie van melatonine hoog. Dat is ook de plek waar de meeste vrije radicalen ontstaan.
Het effect van melatonine op de huid
Uit steeds meer onderzoek blijkt dat het hormoon melatonine echt als een cruciale ‘huidbeschermer’ fungeert, met name tegen schade die ontstaat door uv-straling. Melatonine helpt deze schade op verschillende manier te beperken en zorgt er bovendien voor dat er allerlei stofjes geactiveerd worden die als antioxidant optreden. Zo beschermt melatonine ons dus tegen vroegtijdige huidveroudering.
Het slechte nieuws …
Maar nu het slechte nieuws … Naarmate we ouder worden neemt de productie van het hormoon melatonine helaas af. En dat heeft effect in het gehele lichaam, maar ook in de huid. (Dat is trouwens een van de redenen waarom ouderen vaak minder goed slapen).
Als je ouder wordt, is er niet alleen minder melatonine om de huid te beschermen, ook de werking van het hormoon neemt af omdat bepaalde receptoren voor melatonine in de huidcellen afnemen. En zo wordt de huid dus steeds kwetsbaarder voor omgevingsschade als zonnestraling en luchtvervuiling. Dit kan leiden tot versnelde huidveroudering en een toename van ontstekingsprocessen.
Kunnen we niet gewoon extra melatonine gaan slikken?
Ik hoor je denken: kunnen we dan niet gewoon melatoninetabletjes gaan slikken om dit proces tegen te gaan? Helaas, dat heeft waarschijnlijk niet veel zin. Uit onderzoek blijkt dat melatonine die we innemen en die via de bloedbaan circuleert, slechts beperkt de huid bereikt. De stof wordt onderweg afgebroken in de lever. Een lokale toepassing (via de huid) lijkt een betere oplossing tegen deze verouderingseffecten.
Melatonine kan gemakkelijk de huidbarrière doordringen en zich in de huid ophopen, waar het direct schade veroorzaakt door oxidatieve stress (vrije radicalen) kan verminderen en de celbescherming kan verbeteren.
Wat doet melatonine in huidverzorging?
Wat kan melatonine in huidverzorging doen? Daar wordt nu veel onderzoek naar gedaan. Studies laten zien dat melatonine veelbelovende voordelen kan hebben:
- Uv-bescherming – Melatonine kan schade door zonlicht en vervuiling in huidcellen beperken.
- Huidbarrière – Melatonine helpt de huidbarrière versterken. Dit draagt bij aan hydratatie en bescherming tegen invloeden van buitenaf.
- Collageen – Melatonine kan ontstekingsprocessen verminderen en beschermt tegen afbraak van collageen.
- Celvernieuwing – Melatonine stimuleert de energieproductie van cellen. Dit ondersteunt celvernieuwing en een gezonde huidfunctie.
- Anti-rimpel – Experimenten laten zien dat melatonine (in combinatie met andere antioxidanten) helpt bij huidverjonging.
Melatonine in huidverzorging, volop in ontwikkeling
Het onderzoek naar melatonine in de cosmetica en dermatologie is kortom volop in ontwikkeling. Je begrijpt dat ik dat met veel belangstelling volg. Want er zijn natuurlijk ook nog veel vragen te beantwoorden. Hoe verloopt de productie van melatonine in de huid tijdens het verouderingsproces. En: kan op de huid aangebrachte melatonine wel goed werken als de receptoren voor het stofje afnemen bij het ouder worden? Maar ook bijvoorbeeld over de juiste dosis en toepassing van melatonine in huidverzorging, en het gebruik in combinatie met andere krachtige antioxidanten als vitamine C, E of niacinamide. Dat moet nog goed worden uitgezocht.
Bronnen
Protective Effects of Melatonin on the Skin: Future Perspectives
Protective Role of Melatonin and Its Metabolites in Skin Aging