Verbod op nanodeeltjes in cosmetica: Nieuwe regels!

Goud, zilver en zelfs platina zijn heel populaire ingrediënten in cosmetica. Kijk maar eens rond online: het wemelt van de flonkerende flesjes, crèmes met 24-karaat gouddeeltjes en verkwikkende goudmaskers. Voor een mooie, jonge huid kun je zelfs een potje met platinum op je gezicht smeren – voor ruim 1500 euro hè … Nu was ik altijd al heel terughoudend bij dit soort dure, glanzende beloftes. Daarover schreef ik al eens een blog. Maar nu gaat het even over de veiligheid. Want vanaf volgende maand gaan er strengere regels gelden voor producten die nanodeeltjes bevatten van stoffen als goud, koper en platina. Hoe zit dat precies?

Wat zijn nanodeeltjes?

Nanodeeltjes zijn piepkleine deeltjes – vaak nog duizenden keren kleiner dan de dikte van een mensenhaar. Deze deeltjes hebben unieke eigenschappen; ze reageren vaak weer heel anders dan deeltjes met grotere afmetingen van dezelfde stof.

Nanotechnologie is superinteressant, en de toepassingsmogelijkheden zijn eindeloos, ook voor geneesmiddelen en cosmetica. Maar toch: voorzichtigheid is belangrijk, want over de gevolgen voor onze gezondheid en die van de planeet weten we helaas nog lang niet alles.

Wat doen nanodeeltjes in cosmetica?

In cosmetica worden nanodeeltjes bijvoorbeeld gebruikt om producten glanzender te maken of een zachtere textuur te geven. Ook kunnen nanodeeltjes de werking van actieve ingrediënten verbeteren, bijvoorbeeld door de stabiliteit van een formule te vergroten of de verdeling van werkzame stoffen over de huid te optimaliseren. Je komt nanodeeltjes daarom vaak tegen in zonnebrandcrèmes. Door het gebruik van nano-ingrediënten in plaats van grotere deeltjes, worden de producten beter smeerbaar en blijft er geen witte waas achter.

Nieuwe regels in Europa

Het probleem is nu dat nanodeeltjes zó klein zijn dat ze mogelijk door barrières in het lichaam heen kunnen dringen, zoals de huid of celmembranen. En als dat tóch gebeurt, wat zijn dan de gevolgen? Kunnen de deeltjes zich ophopen? En wat is het effect op onze planeet? Daarnaar wordt al jaren heel veel onderzoek gedaan. Toch weten we ook nog best veel niet. En precies daarom komt de EU met nieuwe regels, die bedoeld zijn om de veiligheid van consumenten te waarborgen.

Waarom een verbod op nanodeeltjes in cosmetica?

Vanaf 1 februari 2025 mogen nieuwe producten met onderstaande nanomaterialen niet meer op de markt worden gebracht, tenzij ze voldoen aan strikte voorwaarden . Vanaf 1 november 2025 mogen ook bestaande producten (oude voorraden) met deze ingrediënten niet meer verkocht worden.

En hoe zit het met andere nanodeeltjes?

Ik heb het eerder geschreven: het ene nanodeeltje is het andere niet. Naast de grootte is ook de vorm belangrijk voor het gedrag en eventuele risico’s van nanodeeltjes (er zijn bijvoorbeeld bolvormige, staaf- en naaldvormige deeltjes). Je leest er meer over in deze blog over nanotechnologie in zonnebrandcrèmes.

De veiligheid van nanodeeltjes?

De werking en veiligheid van nanodeeltjes hangt af van allerlei factoren: hoe goed de deeltjes samenklonteren, hoe ze reageren op zonlicht, de aard van het materiaal, de precieze grootte en vorm, het effect op cellen, en hoe goed het lichaam de deeltjes kan afbreken.

Een complex verhaal dus. Daarom raad ik het ene product met nanotechnologie wel aan en het andere juist niet. In het geval van zonnebrandcrèmes zijn de nanoversies van titaniumdioxide of zinkoxide twijfelachtige filters, tenzij ze gecoat zijn. Maar filters met nanotechnologie die ik wél aanbeveel, zijn Tinosorb A2B en Tinosorb M. Beide filters zijn stabiel en heel veilig.

Lees ook
Zilver, goud of diamant in cosmetica, wat doen die ingrediënten voor je huid? En koper?
Puur goud in cosmeticaproducten