Wat helpt tegen muggen en muggenbulten (deel 1)
Heerlijk natuurlijk die hoge temperaturen van afgelopen weken. Jammer alleen dat het warme weer ook zo gunstig was voor muggen. Ze waren er vroeg bij deze zomer. En niets erger dan lek geprikt te worden in je tuin of slaapkamer. Wat helpt er eigenlijk tegen muggen? Hoe kun je muggenbulten het beste verzorgen? En waarom wordt de een vaker geprikt dan de ander? Er is zoveel over dit onderwerp te vertellen, en ik heb er al zo vaak vragen over gekregen, dat ik er graag twee blogs aan wijd.
De geur van je huid
Hoe zit dat nou? Waarom kan je partner de hele nacht ongestoord slapen terwijl jij steevast om je heen ligt te slaan naar die zoemende stoorzenders om vervolgens alsnog ‘lek geprikt’ te worden. Is het de geur van zoet bloed? Nee, dat is een fabeltje. Maar de geur van je huid speelt wél een rol. En wist je dat die geur bepaald wordt door jouw huidbacteriën?
De samenstelling van je huidbewoners bepaalt uiteindelijk jouw specifieke geur en of muggen je aantrekkelijk vinden. Uit onderzoek blijkt trouwens dat ‘ouder zweet’ de aantrekkingskracht voor de muskieten nog een beetje verhoogt. Zweet zetten de bacteriën namelijk om in een geur die aantrekkelijk wordt gevonden. Het kan dus wel helpen om te douchen voordat je gaat slapen.
Aantrekkelijker met deodorant?
Ooit is uit onderzoek gebleken dat huidverzorgingsproducten zoals deodorants onze ‘aantrekkelijkheid’ voor muggen kan beïnvloeden. Met name de verbinding isopropyl-tetradecanoate in deodorant zou ervoor zorgen dat muggen minder geïnteresseerd raken om hun ‘tanden’ in onze huid te zetten. Toch is omgekeerd uit verschillende studies gebleken dat het gebruik van deodorants en antiperspirants er juist voor zorgen dat veel goede huidbacteriën dood gaan, waardoor ‘slechte’ soorten zoals bepaalde stafylokokken meer kans krijgen. Het gevolg: je huid zou juist aantrekkelijker kunnen worden voor muggen.
Muggen vinden een huid met veel verschillende bacteriestammen en een grote hoeveelheid van de soort Pseudomonas namelijk minder lekker dan een velletje waarop juist meer stafylokokkenbacteriën groeien.
Over het gebruik van bacteriën in de strijd tegen muggen en de ziekten die ze overbrengen, vertel ik je in mijn volgende blog wat meer. Ik wil je nu graag nog wat vertellen over wat je kunt doen als je onder de bulten zit. En waarom dat bij sommige mensen en kinderen zo vervelend kan verlopen.
Waarom worden kinderen extra getroffen door muggenbeten?
Niet alleen de huidbacteriën – en daarmee je lichaamsgeur – spelen een rol bij hoe aantrekkelijk we zijn voor muggen, ook de hoeveelheid koolstofdioxide die we uitademen. Om deze reden worden mannen bijvoorbeeld vaker door muggen gebeten dan vrouwen. Ook zwangere vrouwen zijn vaker ‘de klos’; vooral in de laatste drie maanden van de zwangerschap ademen zij meer koolstofdioxide uit. En wist je dat dit ook de reden is dat muggen liever op volwassenen landen dan op kinderen? Ik kan me trouwens goed voorstellen dat je nu misschien denkt dat juist het omgekeerde waar is. Dat komt omdat kinderen vaak heel heftig reageren op muggenbeten. Bij volwassenen zie je dat veel minder. Dat komt doordat het lichaam als het ware langzaam went aan ‘muggengif’.
Wat kun je doen aan die dikke, jeukende bulten?
Kinderen, maar ook sommige volwassenen kunnen dus heel sterk reageren op muggenbeten. Ze krijgen dikke rode bulten die lang blijven jeuken en kunnen ontsteken. Deze overgevoelige reactie treedt op door een ‘spulletje’ dat de mug injecteert om ervoor te zorgen dat ons bloed vloeibaar blijft. Muggen steken ons trouwens niet met een angel, zoals een bij of een wesp. Ze bijten in de huid met een soort mondje. Daarna ‘boren’ ze buisjes in de huid waarmee een beetje speeksel met onder meer het antistollingsmiddel wordt ingespoten en waarmee bloed wordt opgezogen. Ons lichaam verdedigt zich vervolgens tegen de indringer. Er treedt een ontstekingsreactie op waarbij allerlei stoffen in de huid vrijkomen die ook zorgen voor irritatie, jeuk en de drang om te krabben.
Coldpacks en hittepennen
Er zijn wel wat maniertjes om de irritatie te verlichten. Een simpel ijsblokje of coldpack gaan de zwelling en roodheid al flink tegen. Bij heel erge gekmakende jeuk kun je voor het slapengaan ook een antihistaminicum nemen. Een beetje corticosteroïdencrème op de ‘verse’ muggenbulten werkt ook.
Ik ben zelf geen fan van verkoelende crèmes of zalven met menthol of alcohol. Deze ingrediënten kunnen de jeuk misschien eventjes ‘camoufleren’, maar ze kunnen de huid ook behoorlijk irriteren en kapot maken. Dat is nu juist het laatste dat je wilt.
Veel interessanter vind ik juist de studies naar het effect van tijdelijke hitte op pijn en jeukklachten na een muggenbeet. Er blijkt dus een soort pen op de markt te zijn die ook al is goedgekeurd door het Amerikaanse toezichtsorgaan FDA. Het apparaatje dat er een beetje uitziet als een grote thermometer geeft een snelle warmtepiek van ongeveer 50 graden. Die hitte zorgt via een complex proces waarbij structuurtjes in zenuwcellen worden geremd voor het afnemen van de pijn- en jeukklachten.
Ik heb trouwens inmiddels op internet ook gelezen dat mensen zelf experimenteren met hete lepels en (de onderkant van) kopjes kokend water op hun muggenbulten. Dat raad ik je natuurlijk ten zeerste af. Dan jeukt de bult straks niet meer, maar heb je brandblaren in de plaats daarvan.
Wat ik zelf altijd achter de hand heb voor gekmakende muggenbulten, vooral op reis en voor de kinderen, is een tube Emla-crème. Dat bevat onder meer een hogere concentratie van de verdovende stof lidocaïne. Maar deze crème is alleen op recept te verkrijgen. Het is misschien een beetje off label, maar je kunt bij de drogist ook oordruppels kopen met 1% lidocaïne; dit zal de huid ook iets verdoven en tegen de jeuk werken.
Niet krabben, probeer het!
Hoe moeilijk ook, wat je dus écht niet moet doen, is krabben aan muggenbulten. Want een opengekrabde huid is zeer bevattelijk voor infecties. En daar heb ik de meeste vervelende voorbeelden van gezien en gelezen. Vooral als je op reis bent is het belangrijk dat je hiervoor oppast.
En over reizen gesproken, in de volgende blog wil ik je wat meer vertellen over muggenwerende middelen. Vooral over producten op basis van DEET die vooral op verre reizen worden gebruikt. Daarover lees je soms verontrustende berichten en daarover heb ik al vaker vragen gehad. Hoe zit het precies met de veiligheid van deze sprays en lotions, en zijn er (natuurlijke) alternatieven?
Muggenradar
Tot slot, voor wie zich op dit moment in Nederland ergert aan muggen: wist je dat er zoiets bestaat als Muggenradar.nl? Deze wordt verzorgd door Buienradar.nl in samenwerking met Wageningen University. Aan de hand van diverse weerfactoren als temperatuur, luchtvochtigheid en neerslag wordt de kans op muggenoverlast weergegeven. Dan kun je je alvast voorbereiden…
Groetjes,
Jetske
Onderzoekarts cosmetische dermatologie
Gerelateerde Berichten
25 Reacties
↓Klik om reacties te tonen-
Eva maart 18, 2020 (18:19)
Prevaline neuspray op je huid spuiten werkt ook. Ps ook tegen brandnetelblaren
-
Jill maart 1, 2020 (14:00)
Vraagje. Kun je de Emla crème of andere middelen ook gebruiken als je grote rode plakkaten krijgt en blaren die soms open gaan? Of kun je dan niets meer smeren tegen de jeuk?
-
dr. Jetske Ultee maart 6, 2020 (14:24)
Hoi Jill,
Op de rode plekken kun je het inderdaad smeren, alleen liever niet als je huid open is.
-
-
Marianne november 16, 2019 (16:01)
Lidocaïne werkt idd prima! Ik heb op Bonaire het Amerikaanse Ocean Potion Instant Burn Relief ‘Ice’ Aloë Vera/Lidocaïne gekocht (eigenlijk tegen zonnebrand), zonder recept verkrijgbaar en doe al járen met de fles van 250 ml…voor destijds US$6
-
Patrick augustus 25, 2019 (16:18)
Sinds ik hooikoortstabletten gebruik, heb ik nog maar nauwelijks last van muggenbulten. De jeuk is een allergische reactie en die tabletten bevatten antihistamine dat allergische reacties tegengaat.
-
Arianne augustus 8, 2018 (21:01)
voor iedereen die een tuin heeft; plant witte dovenetel pluk wat blaadjes en kneus ze. wrijf ermee over een muggenbult en de jeuk en zwelling nemen af. Ook handig als je aan het wandelen bent!
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:30)
Bedankt voor je reactie en tip!
-
-
Cécile augustus 7, 2018 (10:12)
Voor mij werkt Cicaplast baume B5 van La Roche-Posay goed tegen jeuk en de bult zelf. Afhankelijk van de locatie ook in een versie met factor 50 verkrijgbaar. Sowieso fijne multitask creme van brandwonden tot muggenbulten voor een betaalbare prijs. Die warmte tip ga ik ook eens proberen.
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:29)
Bedankt voor je reactie en tip!
-
-
F.J.H. Prinsen augustus 6, 2018 (17:36)
Warmte helpt echt! Kook water in de waterkoker, heel kort laten afkoelen en dan heet water op een handdoek doen. Zo warm als mogelijk de muggenbult deppen en als je voelt dat het kan, de handdoek langer op de plek houden. De bult verdwijnt direct en de jeuk is ook direct weg! Tovermiddel en geen dure pen nodig.
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:28)
Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn…! Maar fijn dat het bij jou helpt 🙂 Wie weet hebben meer mensen hier wat aan
-
-
Herma augustus 6, 2018 (17:24)
Ook ik word altijd gestoken tijdens de vakanties en reageer dan met grote rode bulten. Bij mij werkt de pen die een hittestootje afgeeft erg goed. Als je hem direkt gebruikt na de beetblijft ook de jeuk weg, maar ook later werkt het nog.
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:27)
Wat grappig, ik denk dat ik zo’n zelfde pen ook weleens heb gebruikt bij de waterpokken van mijn zoontje. Heeft ook écht gewerkt toen. Goede tip 🙂
-
-
Thea Burgers augustus 6, 2018 (17:04)
Mijn zus smeert er meteen een beetje spuug op en wrijft er daarna zout op. Ze zegt dat het bij haar helpt maar bij mijn man hielp het niet.
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:25)
Hm, magisch speeksel dan misschien 😉 Zo zie je maar ook weer hoe anders iedereen reageert…
-
-
Brigitta Postema augustus 6, 2018 (16:53)
Nestosym is gewoon vrij verkrijgbaar bij drogist en apotheek en vevat net als EMLA creme lidocaine.
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:24)
Dat is een goede tip ook ja!
-
-
Cat augustus 6, 2018 (16:17)
Bij verse beten:
Waar ik erg goede ervaringen mee heb zijn Fenistil (werkzame stof Dimetindene maleate 0,1%) desgewenst herhalen.
Of een schijfje citroen wrijven over de bult i.p.v. krabben. Dit meerdere keren herhalen.
Bij beide verdwijnen de bulten en de jeuk.-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:24)
Bedankt voor je reactie en tips 🙂
-
-
Sofie juli 23, 2018 (20:18)
Voor vakantiegangers: in Frankrijk is de crème onctose voor insectenbeten te koop bij de apotheek. 1 variant met hydrocortison en 1 variant met lidocaine. Beide laag gedoseerd, maar vaak voldoende voor een doorsnee muggenbult. De crème met lidocaine werkt zelfs bij de heftig jeukende bulten binnen een paar minuten erg goed. Ik heb in Nederland geen vergelijkbare crème gevonden (behalve Emla op recept)
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:23)
Bedankt voor je tip!
-
-
Lilian juli 23, 2018 (18:10)
Ik heb altijd een tubetje Nestosyl in huis voor zulke kwaaltjes. Werkt redelijk goeden voorkomt kapot krabben.
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:23)
Goede tip ja! Beetje vergelijkbaar met de emla-crème.
-
-
marrie juli 19, 2018 (10:37)
Bij mij helpt water met azijn tegen de jeuk.
-
Dr. Jetske Ultee augustus 17, 2018 (10:20)
Bedankt voor je tip 🙂
-